Bafa Gölü ve Büyük Menderes

Bafa Gölü, farklı bir göl. Etrafı, günler boyu sizi oyalayacak malzemeyle dolu. Eski Lat­mos yani bugünkü Beşparmak Dağı'nın ya­maçlarında, sırlarını henüz tam açığa vurma­mış bir tarih saklı. Buralarda doğa yürüyüşle­ri yapmak, kuşları izlemek ve kamp kurmak, hiç de sıradan bir aktivite değil. Gölün üze­rindeyse, keyifli bir tekne turuyla gezilebilecek adalar ve Üzerlerinde manastır kalıntıları var. Üstelik burası en kalabalık turistik sezon­da bile, kaçacak sakin köşeler le dolu. Bafa Gölü'ne yapılabilecek en büyük haksızlık, yol üzerindeki bir lokantada balık yiyip, yola de­vam etmek olacaktır.

Büyük Menderes Nehri, Afyon'un, deniz seviyesinden 1000 metre yükseklikteki dağ­larından doğar, 560 km boyunca, kıvrıla kıv­rıla akarak, getirdiği alüvyonlarla, Söke yakınlarında Ege Denizi'ne dökülür. Eski dö­nemlerde, ağaçların kesilerek yok edilmesi nedeniyle, erozyon fazlaydı. Nehrin büyük kıvrımlarla taşıdığı bu toprak, Menderes Del­tası'nın oluşmasının önemli nedenlerinden biri. Bu delta, zaman içinde adeta bir batak­lığa dönüştü, sivrisinekler çoğaldı, halk arasında sıtmadan ölümler baş gösterdi. Men­deres Nehri'nin alüvyonları, kıyılardaki liman kentlerini doldurduğundan, bu kentlere ge­miler yanaşamaz oldu ve zenginliklerinin kaynağı olan ticaret azalınca, halk fakirleşti ve buralardan göçler başladı. Bu da birçok medeniyetin yok olmasına neden oldu. 

Söke'ye 25 km mesafedeki ve en derin yeri 25 metre olan Bafa Gölü, 60 km 2 alana yayı­lıyor. Denizle bağlantısı nedeniyle, Bafa Gölü'nün suyu biraz tuzlu biraz da tatlı. Bu su, balıkların yaşamasına uygun. Balıklar, deniz­den göle giriyor çıkıyor ve yumurtalarını göl­de bırakıyor. Yılan balığı, levrek, kefal, yayın gölde yaşayan balıklar. Eskiden gölde bol miktarda olan sazan, suyun tuzlanmasıyla yok denecek kadar az artık.